Diễn đàn Thế Giới Hoá Học - View Single Post - Nguồn gốc các nguyên tố (Big Bang theory)

**F91** · 06-18-2008

3. Sự hình thành các sao và nguồn gốc các nguyên tố nặng (tiếp)

Vai trò của khối lượng của ngôi sao đối với quá trình tiến hóa của nó rất quan trọng, quyết định cách thức và các giai đoạn tiến hóa của ngôi sao.
Quay trở lại pư nhiệt hạch tổng hợp He trong nhân ngôi sao. Cho đến 1 lúc nào đó, lượng H này sẽ cạn kiệt, áp suất của các bức xạ phát ra sẽ giảm và lúc đó lực hấp dẫn thắng thế, ngôi sao bắt đầu co lại, nhân lại nóng lên. Cho đến 1 lúc nào đó thì lớp vỏ của nó có nhiệt độ đủ để pư nhiệt hạch tạo He xảy ra ở lớp ngoài (chứ ko phải trong nhân) -> lớp vỏ ngoài phình to ra (có thể đến 50 - 100 lần). Trường hợp này gọi là Sao khổng lồ đỏ (Red Giant). Sau đó, sao bắt đầu co lại và trở thành Sao lùn trắng (White Dwaft). MT của chúng ta rơi vào trường hợp này. Thực tế, sau khoảng 10 tỉ năm nữa, MT sẽ phình to ra, nuốt chửng cả TĐ và cả Hỏa tinh. 100% là sau 10 tỉ năm nữa, nhân loại sẽ phải kiếm 1 nơi nào đó trong vũ trụ để sinh sống (hoặc cũng có thể bị tiêu diệt vì Thế chiến thứ x hoặc hiểm họa môi trường).

Evolution của MT

Tuy nhiên nếu khối lượng ngôi sao nặng hơn, khi hết H ngôi sao co lại mạnh hơn, nhiệt độ tại tâm có thể lên đến mức đủ để pư nhiệt hạch tổng hợp C từ He sau xảy ra, gọi là quá trình 3 alpha (triple – alpha process)
2(4He) -> (8Be)
(8Be) + (4He) -> (12C) + gamma

Triple - alpha process

Như vậy trong nhân lúc này đã có Be và C. Ở lớp vỏ ngoài xảy ra chu trình CNO (CNO cycle) tạo N và O từ C. Nếu ngôi sao có khối lượng lớn hơn nữa thì trong nhân sẽ tiếp tục xảy ra các pư nhiệt hạch cho tới nguyên tố Fe. Tới đây pư dừng vì Fe có độ hụt khối/số nucleon lớn nhất -> hạt nhân rất bền, ko xảy ra quá trình tổng hợp các nguyên tố cao hơn nữa.

Nhân của 1 ngôi sao tương đối nặng

Vậy các nguyên tố post-Fe xuất hiện từ đâu? Đón xem kì sau. Type mỏi tay quá.

(to be continued ...)

06-18-2008	Mã bài: 25389 #7
F91 Moderator Tham gia ngày: Dec 2005 Location: Nha Trang Posts: 53 Thanks: 7 Thanked 82 Times in 35 Posts Groans: 0 Groaned at 0 Times in 0 Posts Rep Power: 36	3. Sự hình thành các sao và nguồn gốc các nguyên tố nặng (tiếp) Vai trò của khối lượng của ngôi sao đối với quá trình tiến hóa của nó rất quan trọng, quyết định cách thức và các giai đoạn tiến hóa của ngôi sao. Quay trở lại pư nhiệt hạch tổng hợp He trong nhân ngôi sao. Cho đến 1 lúc nào đó, lượng H này sẽ cạn kiệt, áp suất của các bức xạ phát ra sẽ giảm và lúc đó lực hấp dẫn thắng thế, ngôi sao bắt đầu co lại, nhân lại nóng lên. Cho đến 1 lúc nào đó thì lớp vỏ của nó có nhiệt độ đủ để pư nhiệt hạch tạo He xảy ra ở lớp ngoài (chứ ko phải trong nhân) -> lớp vỏ ngoài phình to ra (có thể đến 50 - 100 lần). Trường hợp này gọi là Sao khổng lồ đỏ (Red Giant). Sau đó, sao bắt đầu co lại và trở thành Sao lùn trắng (White Dwaft). MT của chúng ta rơi vào trường hợp này. Thực tế, sau khoảng 10 tỉ năm nữa, MT sẽ phình to ra, nuốt chửng cả TĐ và cả Hỏa tinh. 100% là sau 10 tỉ năm nữa, nhân loại sẽ phải kiếm 1 nơi nào đó trong vũ trụ để sinh sống (hoặc cũng có thể bị tiêu diệt vì Thế chiến thứ x hoặc hiểm họa môi trường). Evolution của MT Tuy nhiên nếu khối lượng ngôi sao nặng hơn, khi hết H ngôi sao co lại mạnh hơn, nhiệt độ tại tâm có thể lên đến mức đủ để pư nhiệt hạch tổng hợp C từ He sau xảy ra, gọi là quá trình 3 alpha (triple – alpha process) 2(4He) -> (8Be) (8Be) + (4He) -> (12C) + gamma Triple - alpha process Như vậy trong nhân lúc này đã có Be và C. Ở lớp vỏ ngoài xảy ra chu trình CNO (CNO cycle) tạo N và O từ C. Nếu ngôi sao có khối lượng lớn hơn nữa thì trong nhân sẽ tiếp tục xảy ra các pư nhiệt hạch cho tới nguyên tố Fe. Tới đây pư dừng vì Fe có độ hụt khối/số nucleon lớn nhất -> hạt nhân rất bền, ko xảy ra quá trình tổng hợp các nguyên tố cao hơn nữa. Nhân của 1 ngôi sao tương đối nặng Vậy các nguyên tố post-Fe xuất hiện từ đâu? Đón xem kì sau. Type mỏi tay quá. (to be continued ...)