Theo mình biết thì chất bảo quản thường dùng để ngâm mẫu vật trong phòng thí nghiệm sinh học là formol (dung dịch formaldehyde bão hòa, 37%). Do formaldehyde có tính khử trùng mạnh nên nó dùng làm tác nhân ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập, giúp các xác chết không bị phân hủy.
Ngoài ra formaldehyde có thể tạo liên kết xoắn với tinh bột giúp sợi bánh dai hơn và bảo quản tốt hơn nên người ta thường dùng nó trong bánh phở.
Mặc dù là tác nhân gây nguy hại cho cơ thể (gây mù, ung thư...) nhưng formaldehyde vẫn là yếu tố không thể thiếu trong bánh phở, giúp ăn ngon hơn nếu ở liều lượng cho phép (giống như aceton nếu pha lượng vừa phải trong xăng sẽ nâng cao chỉ số octan, giúp nâng chất lượng xăng).
Ngoài ra rượu ngâm lâu ngày (đặc biệt các loại rượu ngoại để trong hầm), càng lâu thì lượng formaldehyde càng tăng cao, và một nghịch lý là càng có nhiều formaldehyde thì giá càng tăng vì chứng tỏ chai rượu đó ngâm càng lâu!
Bạn tham khảo thông tin thêm từ wikipedia:
As a disinfectant and biocide
An aqueous solution of formaldehyde can be useful as a disinfectant as it kills most bacteria and fungi (including their spores). It is also used as a preservative in vaccinations. Formaldehyde solutions are applied topically in medicine to dry the skin, such as in the treatment of warts. Many aquarists use formaldehyde as a treatment for the parasite ichthyophthirius.
Formaldehyde preserves or fixes tissue or cells by irreversibly cross-linking primary amino groups in proteins with other nearby nitrogen atoms in protein or DNA through a -CH2- linkage. This is exploited in ChIP-on-chip transcriptomics experiments.
Formaldehyde is also used as a detergent in RNA gel electrophoresis, preventing RNA from forming secondary structures.
Formaldehyde is converted to formic acid in the body, leading to a rise in blood acidity (acidosis).
http://en.wikipedia.org/wiki/Formaldehyde
Hiện nay thì người ta thường dùng cách bảo quản bằng phương pháp đông lạnh. Như bạn vẫn hay làm là bỏ vào tủ lạnh. Nhiệt độ thấp sẽ giết chết vi khuẩn và làm chậm quá trình phân hủy cũng như hoạt động của vi khuẩn còn lại.
Trước đây người ta làm lạnh bằng cách ướp đá, nhưng làm lạnh bằng cách hạ nhiệt độ từ từ sẽ khiến nước trong tế bào bị đông đá và khi rã đông nước này sẽ tan ra và làm vỡ cấu trúc tế bào dẫn đến sự hư hỏng xảy ra còn nhanh hơn nữa. Ví dụ quả táo để tủ lạnh ở ngăn đá sau khi lấy ra rã đông sẽ bị nhũn hết nước và hư rất nhanh, gần như không dùng được, tương tự với nho, dưa hấu ...
Nhược điểm của phương pháp đông lạnh bằng nước đá nữa là sau khi rã đông sẽ có một lượng lớn nước chảy ra, kèm theo mùi hôi do vi khuẩn tích tụ. Mặc khác nó còn tăng chi phí vận chuyển. Ví dụ xuất khẩu tôm thì người mua phải tốn tiền vận chuyển vô ích nước đá để bảo quản. Nếu bạn có 1 con cá la hán rất quí muốn gửi cho người thân ở Nhật Bản và di chuyển bằng đường hàng hải mất 5 ngày, bạn đông lạnh con các bằng nước đá thì chắc chắn người bạn của bạn ở Nhật chỉ nhận được 1 bọc nước và 1 con cá đã chết từ đời nào!
Cách đây khoảng 10 năm thì người ta có dùng cách cải tiến hơn là CO2 rắn (đá khô, đá khói, solid ice), loại đá bạn hay thấy ở các nhà hàng trong đám cưới dùng tạo khói khi cô dâu, chú rể rót rượu vào. Ưu điểm của loại đá này là làm lạnh nhanh, sâu (-77oC) và khi rã đông thì không để lại dấu vết (vì CO2 đã bay hết). Cách sản xuất cũng đơn giản (nghe nói dùng bình chữa cháy xịt vào 1 bao nilông và bỏ vào ngăn đá tủ lạnh là có CO2 rắn). Nhưng ngày nay không ai dùng nó nữa vì có thể là bất tiện hơn, sản xuất tốn kém và phức tạp (cần áp xuất và nhiệt độ), tốn điện, và nhất là bảo quản khó khăn.
Hiện nay thì tối ưu nhất vẫn là dùng nitrogen lỏng khi hạ nhiệt độ xuống gần như tuyệt đối là -196oC. Nitrogen lỏng có ưu điểm là nhiệt độ thấp, cấp đông tức thời khi kết hợp với các loại khí làm lạnh khác, giúp nước trong tế bào không trải qua quá tình đóng băng làm thay đổi cấu trúc mà chỉ đơn thuần là đóng băng nhanh nên khi tan ra không làm phá vỡ cấu trúc tế bào.
Tuy nhiên thì dù dùng cách nào con người vẫn thua thiên nhiên!
Thiên nhiên vẫn dùng cách làm lạnh truyền thống của mình là nước, nhưng cho đến nay mình vẫn không rõ cách làm, chỉ biết rằng loài voi mamut đã tuyệt chủng cách đây cả triệu năm nhưng khi bị chôn sâu dưới lớp băng vĩnh cửu sau 1 trận bão tuyết thì xác con voi mamut được bảo quản gần như nguyên vẹn!
Một cách bảo quản khác nữa là của những người Ai Cập cổ đại khi họ dùng hóa chất và các hương liệu để bảo quản xác các pharaoh, những vị vua của mình.
Thân.
Hỏi về chất bảo quản.
tigerchem
Teppi
Linear Mode
